Universiteti i Tiranës Fakulteti i Shkencave të Natyrës
Laboratori i Ekofiziologjise se Kafsheve e_FISHLAB
Prof.Dr. Valbona Aliko

Prof. Aliko është profesore me kohë të plotë, me 33 vite eksperiencë si ligjëruese dhe kërkuese shkencore në fushën e Fiziologjisë dhe Ekofiziologjisë. Themeluese dhe drejtuese e Laboratorit Shkencor të Ekofiziologjisë, prej 16 Maj 2016. Ka drejtuar për 10 vite (2009-2019) Grupin kërkimor të Fiziologji-Biokimisë, FSHN, UT, dhe aktualisht është themeluese dhe drejtuese e Grupit kërkimor të “NanoEkoToksicitetit dhe Biomarkerëvë të Përgjigjes”, dhe Koordinatore e Programit të Studentëve Doktorantë-QUARTZ, Njësia NanoAlb, pranë Akademisë së Shkencave të Shqipërisë.  

Prof. Aliko është drejtuese dhe bashkëpunëtore në dhjetra projekte, kombëtare dhe ndërkombëtare, e mbi 100 artikujve shkencorë në revista të indeksuara (h-index 17; 10 h-index=24, 1324 citime), dhe referime në konferenca kombëtare dhe ndërkombëtare, dhjetra librave universitarë dhe parauniversitarë, rreth 50 diploma në masterat shkencorë të Biologjisë Molekulare, Biologjisë Mjedisore dhe Mësuesisë (AML). Ka udhëhequr 6 doktorata. Është Review Editore e revistës shkencore Aquatic Physiology, reviewer për revistat e Grupit Elsevier; Anëtare e Shoqatës së Biologjisë Eksperimentale Italiane (SIBS); dhe Anëtare e Rrjetit Mesdhetar të Kërkuesve mbi Produktet Natyrale (IMGNPP).

Prof. Aliko ka gjithashtu një veprimtari të spikatur në motivimin dhe nxitjen tek të rinjtë e pasionit për shkëncën, si themeluese dhe koordinatore e Rrjetit të Fiziologëve Shqiptarë “APNet”, Rrjetit të studentëve doktorantë QUARTZ pranë NanoAlb, Akademia e Shkencave, organizatore e “Talk Science 3M” dhe Olimpiadës botërore të Neuroshkencës-Brain Bee në Shqipëri, autore dhe redaktore shkencore pranë Shtëpisë Botuese “ALBAS”.

Gradat dhe titujt akademikë

Diplomë në Biologji: Fakulteti i Shkencave të Natyrës, Universiteti i Tiranës (1991)

Master Shkencor në Biologji Molekulare & Bioteknologji, Universiteti Vrije Bruksel, Belgjikë (1997)

Doktor i Shkencave ne Biokimi, Fakulteti Shkencave të Shkencave të Natyrës, Universiteti i Tiranës (2000)

Titulli akademik: Profesor i Asocijuar, Fakulteti i Shkencave të Natyrës, Universiteti i Tiranës (2009)

Titulli akademik: Profesor, Fakulteti i Shkencave të Natyrës, Universiteti i Tiranës (2021)

Lëndët:

  • Fiziologji Shtazore, Bachelor Biologji
  • Endokrinologji dhe Fiziologji Riprodhimi, Bachelor Biologji
  • Ekofiziologji Shtazore, Master Biologji Mjedisi
  • Fiziologji Qelizore dhe Molekulare, Master Biologji Molekulare

Tekste mësimore

  • Aliko, V. (2015). Udhezues i puneve laboratorike te Fiziologjise se gjallesave shtazore. Shtepia botuese ALBAS, Tirane. ISBN:978-9928-02-489-3

 

Artikuj shkencorë:

  • Burgos-Aceves, M.A., Banaee, M., Vazzana, I., Betancourt-Lozaro, M., onzales-Mille, D.J., Aliko, V., Faggio, C., Ilizaliturri-Hernandez, C.A. (2024). Effect of emerging pollutants on the gut microbiota of freshwater animals: Focusing on microplastics and pesticides. Science of the Total Environment, 948:174809.
  • Aliko, V., Vasjari, L., Ibrahimi, L., Impellitteri, F., Karaj, A., Gjonaj, G., Piccione, G., Arfuso, F., Faggio, C., Istifli,E.S. (2024). From shadows to shores-quantitative analysis of CuO nanoparticle-induced apoptosis and DNA damage in fish erythrocytes: A multimodal approach combining experimental, image-based quantification, docking and molecular dynamics, Science of The Total Environment, 906:167698. https://doi.org/10.1016/j.scitotenv.2023.167698.
  • Yuan, M., Faggio, C., Perugini, M., Aliko, V., Wang, Y. (2023). Editorial: Pharmaceuticals, personal care products and endocrine disrupting chemicals: The physiological consequences of exposure to pollutants in aquatic animals. Frontiers in Physiology, 14:1145052
  • Multisanti, C.R., Merola, C., Perugini, M., Aliko, V., Faggio, C. (2022). Sentinel species selection for monitoring microplastic pollution: A review on One Health approach. Ecological Indicators, 145:109587.
  • Aliko, V., Vasjari, L., Sula, E., Turani, B., Hajdaraj, G., Qyli, M. (2022). Comprehensive4 understanding of bio-nano interactions: a challenge for nanotoxicological research in Albania: A review. AJNTS, 54(XXVII).
  • Aliko, V., Multisanti, C.R., Turani, B., Faggio, C. (2022). Get rid of marine pollution: Bioremediation an innovative, attractive, and successful cleaning strategy. Sustainability, 14(8):11784.
  • Aliko, V. (2022). Plastic invasion tolling: First evaluation of microplastics in water and two crab species from the nature reserve lagoonary complex of Kune-Vain, Albania. Science of The Total Environment, 849: 57799. https://doi.org/10.1016/j.scitotenv.2022.157799.
  • Aliko, V. (2021), Doubled-edged sword: Fluoxetine and ibuprofen as development jeopardizers and apoptosis's inducers in common toad, Bufo bufo, tadpoles. Science of the Total Environment, 776(3), doi: 10.1016/j.scitotenv.2021.145945
  • Aliko, V. (2021). Effects of vitamin C and magnesium L-threonate treatment on learning and memory in lead-poisoned mice. Journal of Veterinary Research, 65(2):217-223. doi: 10.2478/jvetres-2021-0032England Journal of Medicine, 346(17), 1319–1320
  • Aliko, V. (2020). Identification and characterization of the crustacean hyperglycemic hormone (CHH) from the Mediterranean shore crab Carcinus aestuarii. Turkish Journal of Zoology, 45:25-32. Doi: 10.3906/zoo-2005-25
  • Aliko, V. (2020). Impact of neonicotinoids to aquatic invertebrates-in vitro studies on Mytilus galloprovincialis: A review. Journal of Marine Science and Engineering. 8:801. Doi: 10.3390/jmse8100801.
  • Aliko, V. (2020). Combined effects of moderate hypoxia, pesticides and PCBs upon crucian carp fish, Carassius carassius, from a freshwater Lake-In situ ecophysiological approach. Aquatic Toxicology, 228. Doi: 10.1016/j.aquatox.2020.105644.
  • Aliko, V (2020). Evaluation of kidneys histopathological alterations in crucian carp Fish, Carassius carassius, from a pesticide and PCB-contaminated freshwater ecosystem, using light microscopy and organ index mathematical model. International Journal of Aquatic Biology IJAB, 8(3): 154-165. Doi: 10.7508/ijab.
  • Aliko, V. (2020). Physiological and biochemical responses of Mediterranean green crab, Carcinus aestuarii, to different environmental stressors: Evaluation of haemocyte toxicity and its possible effects on the immune response. Comparative Biochemistry and Physiology Part C, 231:108739. Doi:10.1016/j.cbpc.2020.108739
  • Aliko, V. (2020). Digital light microscopy as a tool in toxicological evaluation of fish erythrocyte morphological abnormalities. Microscopy Research and Techniques, 83(4): 362-369. Doi: 10.1002/jemt.23422

Artikuj konference:

  • Aliko, V. (2024). Nano-ZnO-Erythrocyte Duet Interplay: unravelling the molecular mechanisms of zinc nanoparticles in human erythrocyte toxicity. 98th SIBS Congress Italy.
  • Aliko, V. (2022). Molecular docking approach to elucidate potential genotoxic impact of copper engineered nanoparticles upon red blood cells. Trends in NanoTechnology 2nd Congress, Tirana, Al, October 3-7.
  • Aliko, V. (2022). Kill or cure? Unraveling the puzzle story of drug-induced apoptosis in amphibians nucleated red blood cells: a holistic physiological and computational approach. 32nd Congress ESCPB, Naples, Italy August 2022.
  • Aliko, V. (2021), Ecophysiology meets conservation: Amphibians as sentinels of Environmental Health, 1st International Conference on Water Environmental protection and Sustainable Development, Tirana, Albania. Organized by Albanian Academy of Science.
  • Aliko, V. (2021), Preliminary studies of the effect of thiacloprid on Mytilus galloprovincialis, 93rd Congresso SIBS, Palermo, Italy
  • Aliko, V. (2021), Microplastics in the levant-A snapshot from Kune Vain Lagoon, 1st International Conference on Water Environmental Protection and Sustainable Development. Tirana, Albania. Organized by Albanian Academy of Science.
  • Aliko, V. (2020), Immunostimulating effect of Gracilaria gracilis powder in zebrafish (Danio renio). Simposium “Marine Biobased Products”, Trapani, Italy: 12 June, 2020.
  • Aliko, V (2020), “Ferritin point-of-care Immune nanosensor”. Workshop NanoAlb: 1st Workshop between the Albanian Unit of Nanoscience and Nanotechnology (NanoAlb) and Industry. November 18.2020. Tirana, Albania.
  • Aliko, V. (2020), Toxicity of copper nanoparticles on haematology, biochemistry and histopathology of fish, Cyprinus carpio. Workshop: Nanotechnologies for 21st Century, January 29, 2020 Tokyo, Japan.

Fushat e interesit:

  • Studimi i mekanizmave të përgjigjes përshtatëse të kafshëve ndaj stresit të mjedisit dhe atij antopogjen, me një vëmendje të vecantë në krijimin e një “baterie” biomarkerësh biokimikë, fiziologjikë, citologjikë dhe cito/gjenotoksikë për vlerësimin e gjendjes shëndetësore të biotës detare dhe asaj të ujërave të ëmbla.
  • Ndikimet ekotoksikofiziologjike të nanopjesëzave dhe ksenobiotikëve të ndryshëm si mikroplastika, pesticidet, metalet e rënda dhe përdorimi i nanosensorëve për matjen e parametrave fiziologjikë të përgjigjes së shpejtë mbrojtëse.
  • Ndriҫimin e mekanizmave të mundshëm molekularë të injicimit të eriptozës, autofagisë dhe përgjigjes mbrojtëse antioksidative të ndërmjetësuar nga produktet metabolike natyrorë me veti antibakteriale dhe antimykotike.
  • Modelimi matematikor dhe komputacional i ndikimit të lëndëve farmaceutike dhe ksenobiotikëve në zhvillimin embrional dhe dëmtimit qelizor.

Projekte:

  • ARTIS-Application siftware that uses trained AI to automatically detect and quantify abnormalities in wildlife/human blood samples. Koordinatore, Financuar nga Akademia e Shkencave te Shqiperise, 2024-2026.
  • e-NICHE-European Network in CHEmical Ecology: translating the language of life into sustainability. COST Action CA22102. Management Committee Member, Funded by EU, 2023-2027.
  • PHARMATOX-Life on drugs: A scientific approach to identify potential impact of pharmaceuticals in Albanian marine environments and its biota health Project Coordinator, Funded by AKKSHI/NASRI, 2023 – 2025.
  • Comm-On Environment-Mainstreaming Environmental Communication through Online Learning and Virtual Mobility. 2022-2023. Funded by ERASMUS+ project. Ekspert ekofiziolog. Financuar nga BE.
  • NANOBIOTOX: Think big-Explore small: Nano-Bio interactions using toxicological and computational approaches. 2022-2024. Eksperte ekofiziologe. Financuar nga Akademia e Shkencave Tirane.
  • Prania, identifikimi dhe karakterizimi i plastike/mikroplastikes ne sistemet lagunore ne Shqiperi dhe efektet e mundshme ne shendetin e botes se gjalle-nje qasje e pergjithshme. 2021-2023. Eksperte ekofiziologe. Financuar nga AKSHI, Tirane.
  • IMOFERRICEN- Design and Validation of Point-of care Immune-sensor for Measurements of Ferritin Blood Levels in COVID-19 Patients using Carbon Based Electrodes modified with Nanostructures. 2020-2021; Drejtuese projekti; Financuar nga Akademia e Shkencave, Tirane.
  • e-FISHLAB-Prodhimi dhe përdorimi i materialeve elektronike (e-learning) për edukimin praktik eksperimental në Fiziologjinë e kafshëve; 2021; Koordinatore projekti; Financuar FSHN,UT
  • COST Action CA18221 PERIAMAR-Pesticide Risk Assessment for Amphibians and Reptiles. 2019-2023: Manangement Committtee Member/Ekspert i ekofiziologjisë së amfibëve dhe reptilëve;
  • Erasmus+ ICM Italy (Messina)-Albania “Higher Education Student and Staff Mobility”, Marreveshje nr. 2018-1IT02-KA107-047799;2018-2021: Koordinatore shkencore per palen shqiptare.

  • Review Editor i revistës Aquatic Physiology
  • Recesente pranë revistave shkencore të Grupit Elsevier; Taylor & Frensic; Aquatic Physiology, Comparative Biochemistry & Physiology C.
  • Anetare e Njesise se Nanoteknologjise dhe Nanoshkences NanoAlb, Akademia e Shkencave te Shqiperise, nga 2019.
  • Drejtuese e Grupit kërkimor të NanoToksicitetit dhe Biomarkerëve të Efektit, Njësia NanoAlb, Akademi e Shkencave, Tiranë, nga 2019.
  • Koordinatore e Programit të Studentëve Doktorantë-QUARTZ, NanoAlb, Akademia e Shkencave të Shqiperisë, nga 2021.
  • Presidente e Rrjetit te Fiziologeve Shqiptare, APNet, nga 2019.
  • Anëtare e Grupit Mesdhetar të Kërkuesve të Produkteve Natyrore (IMGNPP) pjesë e Shoqatës së Farmakologëve Italianë (IUPHAR).
  • Anetare e Shoqates Shqiptare per mbrojtjen e Shpendeve dhe Gjitareve, nga 2000.
  • Anetare e Shoqates Italiane te Biologjise Eksperimentale nga 2018.
  • Ekperte e jashtme vlerësuese pranë MASR
  • Trainere pranë Shtëpisë Botuese ALBAS